เนื่องในพระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญในปี 2564พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราลงกรณ พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้พระราชทานพระบรมราชานุญาตให้ พลเอกสุรยุทธ์ จุลานนท์ ประธานองคมนตรี เป็นประธาน ในพิธีหว่านข้าวในแปลงนาทดลองสวนจิตรลดา
พลเอก สุรยุทธ์ จุลานนท์ ประธานองคมนตรี เป็นประธานในพิธีหว่านข้าวในแปลงนาทดลอง สวนจิตรลดา ในวันจันทร์ที่ 10 พฤษภาคม 2564 เวลา 10.00 น. โดยมีนายทองเปลว กองจันทร์ ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เป็นผู้หว่านข้าว เพื่อเป็นเมล็ดพันธุ์สำหรับการประกอบพระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญในปีพุทธศักราช 2565
จากสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ทำให้การจัดพระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญนั้น ไม่สามารถดำเนินการจัดที่บริเวณท้องสนามหลวงได้ตามปกติ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ จึงได้ มีหนังสือถึงสำนักพระราชวัง ขอพระราชทานพระบรมราชวินิจฉัยงดพระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ ประจำปี 2564 และขอพระราชทานพระบรมราชานุญาตประกอบพิธีปลุกเสกพันธุ์ข้าวพระราชทาน เพื่อเป็นพันธุ์ข้าวสำหรับเพาะปลูก รวมถึงเพื่อความเป็นสิริมงคลและขวัญกำลังใจแก่เกษตรกรทั่วประเทศ
ในการนี้พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราลงกรณ พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้พระราชทานพระบรมราชานุญาตตามที่กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ขอพระราชทานพระบรมราชวินิจฉัยงด พระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ ประจำปี 2564 และพระราชทานพระมหากรุณาในการต่างๆ ดังนี้
ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ พลเอก สุรยุทธ์ จุลานนท์ ประธานองคมนตรี ปฏิบัติหน้าที่ประธานฝ่ายฆราวาสในพิธี ปลุกเสกเมล็ดพันธุ์ข้าวพระราชทาน ณ พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ในวันอาทิตย์ที่ 9 พฤษภาคม 2564 เวลา 17.00 น. และปฏิบัติหน้าที่ประธานในพิธีหว่านข้าวในแปลงนาทดลอง สวนจิตรลดา ในวันจันทร์ที่ 10 พฤษภาคม 2564
โดยมี ดร.ทองเปลว กองจันทร์ ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เป็นผู้หว่านข้าว พระราชทานพระบรม ราชานุญาตให้อัญเชิญพระคันธารราษฎร์ใหญ่ (ประทับนั่ง) พระคันธารราษฎร์จีน (ประทับนั่ง) ที่ประดิษฐาน ณ หอพระคันธารราษฎร์ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม ไปประดิษฐานเป็นพระพุทธรูปประธานในพิธีปลุกเสกเมล็ดพันธุ์ข้าวพระราชทานและพันธุ์พืชต่างๆ ในวันอาทิตย์ที่ 9 พฤษภาคม 2564 ณ พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม
นอกจากนี้ ยังได้พระราชทานพระบรมราชานุญาตให้นำเกษตรกรดีเด่นแห่งชาติ ผู้แทนสถาบันเกษตรกรดีเด่นแห่งชาติ ผู้แทนสหกรณ์ดีเด่นแห่งชาติ ปราชญ์เกษตรของแผ่นดิน ประจำปีพุทธศักราช 2563 – 2564 จำนวน 76 คน เข้ารับโล่รางวัลพระราชทานเบื้องหน้าพระบรมฉายาลักษณ์ ณ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ โดยกระทรวงเกษตรฯ จะกำหนดวันและเวลาที่เหมาะสมอีกครั้ง
ประกอบด้วยเกษตรกรดีเด่นแห่งชาติจำนวน 16 สาขาอาชีพ สถาบันเกษตรกรดีเด่น แห่งชาติ จำนวน 12 กลุ่ม สหกรณ์ดีเด่นแห่งชาติ จำนวน 6 สหกรณ์ และปราชญ์เกษตรแห่งแผ่นดิน จำนวน 3 สาขา ดังต่อไปนี้
เกษตรกรดีเด่นแห่งชาติ ประจำปี พ.ศ. 2564 จำนวน 16 สาขาอาชีพ ได้แก่ 1. อาชีพทำนา ได้แก่ นายศักดิ์ดา เขตกลาง จ.ร้อยเอ็ด 2. อาชีพทำสวน ได้แก่ นายยงยุทธ ศรีจินดา จ.สมุทรสาคร 3. อาชีพทำไร่ ได้แก่ นายสุทธิ ที่หมายจ.ระยอง 4. อาชีพไร่นาสวนผสม ได้แก่ นายวีระชัย ก้องพนาไพรสณฑ์ จ.ตาก 5. อาชีพปลูกหม่อนเลี้ยงไหม ได้แก่ นางจงรักษ์ พลายงาม จ.ศรีสะเกษ
- อาชีพเลี้ยงสัตว์ได้แก่ นายพรหมพิริยะ สอนศิริ จ.ปราจีนบุรี 7. อาชีพเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำจืด ได้แก่ นางเพียงใจ ต้นสกุลประเสริฐ จ.อ่างทอง 8. อาชีพเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำกร่อย ได้แก่ นายจรูญ ทรัพย์ศิริจ.สมุทรสาคร 9. อาชีพเพาะเลี้ยงปลาสวยงามและพรรณไม้น้ำ ได้แก่ นายกำพล สร้อยแสง จ.ราชบุรี 10. อาชีพปลูกสวนป่า ได้แก่ นายปริญญา ดรุณศรี จ.สมุทรสงคราม 11 .สาขาบัญชีฟาร์ม ได้แก่ นางสำรวย บางสร้อย จ.ร้อยเอ็ด 12. สาขาการพัฒนาที่ดินเพื่อเกษตรกรรม ได้แก่ นายวิเชียร บุญรอด จ.ราชบุรี
- 13.สาขาการปฏิบัติทางการเกษตรที่ดีสำหรับพืชได้แก่ นายอำนาจ จันทรส จ.จันทบุรี 14. ที่ปรึกษายุวชนเกษตรกร ได้แก่ นายเผ่า พันธุภา จ.กาฬสินธุ์ 15. สมาชิกกลุ่มยุวชนเกษตรกร ได้แก่ เด็กชายณัฐพล ชมวิระ จ.กาฬสินธุ์ และ 16. สาขาเกษตรอินทรีย์ ได้แก่ นายสุธรรมจันทร์อ่อน จ.นครปฐม
สถาบันเกษตรกรดีเด่นแห่งชาติ ประจำปี 2564 จำนวน 12 กลุ่ม ได้แก่ 1. กลุ่มเกษตรกรทำนา ได้แก่ กลุ่มเกษตรกรทำนากุดประทาย จ.อุบลราชธานี 2. กลุ่มเกษตรกรทำสวน ได้แก่ กลุ่มเกษตรกรปลูกหม่อนเลี้ยงไหมดงบัง จ.ชัยภูมิ 3. กลุ่มเกษตรกรเลี้ยงสัตว์ ได้แก่ กลุ่มเกษตรกรเลี้ยงสัตว์เกาะแกด จ.อุบลราชธานี 4. กลุ่มเกษตรกรทำประมงหรือกลุ่มเกษตรกรเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ ได้แก่ สมาคมประมงพื้นบ้านหัวไทร จ. นครศรีธรรมราช 5. กลุ่มเกษตรกรแปรรูปสัตว์น้ำได้แก่ วิสาหกิจชุมชนร้านคนจับปลา จ.สตูล จ.สตูล
6.กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรได้แก่ กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรนายาวสามัคคี จ.ฉะเชิงเทรา 7. กลุ่มยุวเกษตรกร ได้แก่ กลุ่มยุวเกษตรกรโรงเรียนท่าข้ามพิทยาคม จ.ชลบุรี 8. กลุ่มผู้ผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าว ได้แก่ กลุ่มผู้ผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวลานตาบัว จ.กำแพงเพชร 9. สถาบันเกษตรกรผู้ใช้น้ำชลประทาน ได้แก่กลุ่มบริหารการใช้น้ำชลประทานพลังดอนตะโก จ.นครศรีธรรมราช 10. ศูนย์ส่งเสริมและผลิตพันธุ์ข้าวชุมชน ประเภทข้าวหอมมะลิ ได้แก่ ศูนย์ข้าวชุมชนตำบลศรีดอนมูล จ.เชียงราย 11. ศูนย์ส่งเสริมและผลิตพันธุ์ข้าวชุมชน ประเภท ข้าวอื่น ๆ ได้แก่ ศูนย์ข้าวชุมชนข้าวอินทรีย์ ตำบลหนองห้าง จ.กาฬสินธุ์ และ 12. วิสาหกิจชุมชน ได้แก่ วิสาหกิจชุมชนกลุ่มออมทรัพย์เพื่อการผลิตบ้านป่าศรี จ.ปัตตานี
สหกรณ์ดีเด่นแห่งชาติ ประจำปี 2564 จำนวน 6 สหกรณ์ ได้แก่ 1. สหกรณ์การเกษตร ได้แก่ สหกรณ์การเกษตรไชยา จำกัด จ.สุราษฎร์ธานี 2. สหกรณ์โคนม ได้แก่ สหกรณ์โคนมไทย–เดนมาร์กพัฒนานิคม จำกัด จ.ลพบุรี 3. สหกรณ์ออมทรัพย์ ได้แก่ สหกรณ์ออมทรัพย์สาธารณสุขพัทลุง จำกัด จ.พัทลุง 4. สหกรณ์ร้านค้า ได้แก่ ร้านสหกรณ์พนักงานโรงพยาบาลบ้านแพ้ว จำกัด จ.สมุทรสาคร 5. สหกรณ์บริการ ได้แก่ สหกรณ์บริการไออาร์พีซี จำกัด จ.ระยองและ 6. สหกรณ์เครดิตยูเนี่ยน ได้แก่ สหกรณ์เครดิตยูเนี่ยนรวมน้ำใจท่ายาง จำกัด จ.เพชรบุรี
ปราชญ์เกษตรของแผ่นดิน ประจำปี 2564 จำนวน 3 สาขา ได้แก่ 1. สาขาปราชญ์เกษตรเศรษฐกิจพอเพียง ได้แก่นายนายสุชล สุขเกษม 2. สาขาปราชญ์เกษตรดีเด่น ได้แก่ นายฉัตรกมล มุ่งพยาบาล และ 3.สาขาปราชญ์เกษตรผู้นำชุมชนและเครือข่าย ได้แก่ นายสิทธิพงษ์ อรุณรักษ์
